Banknoty nie są idealnie płaskie. Do ich produkcji wykorzystywany jest druk stalorytniczy, który daje efekt wypukłości, wyczuwalny opuszkami palców. Staloryt stosowany jest m.in. w portrecie, godle, cyfrowej wartości nominału, oznaczeniu dla niewidomych (umieszczonym w lewym dolnym rogu banknotu) jak również nazwie emitenta – Narodowego Banku Polskiego.

W ten sposób można zauważyć znak wodny przedstawiający portret władcy oraz cyfrowe oznaczenie nominału (którego nie ma w banknotach niezmodernizowanych). To elementy, które powstają w czasie produkcji wstęgi papieru. Znak wodny jest rezultatem różnicy w gęstości masy papierniczej – nie jest zatem ani nadrukowany, ani wytłoczony.

W papierze znajduje się także nitka zabezpieczająca, którą można zauważyć patrząc na banknot pod światło. Nitka ta, gdy ją obserwujemy, ma postać pionowej, ciemnej linii, na której widoczne są cyfry oznaczające nominał oraz skrót „zł”.

W prawym, górnym rogu przedniej strony banknotu znajduje się niewielkie, owalne pole, na którym widać fragmenty rysunku. Na odwrotnej stronie banknotu, w tym samym miejscu znajduje się taki sam owal z innym fragmentem. Patrząc na banknot pod światło elementy graficzne widoczne na obu stronach uzupełniają się, tworząc idealnie spasowaną koronę. To zabezpieczenie nazywa się „recto-verso”.

10-20 zł - w banknotach o tych nominałach, na ich odwrotnej stronie, znajduje się opalizujący pas. W banknocie 10 zł ma on kolor turkusowy, a w banknocie 20 zł liliowy. Podczas analizy banknotu pod różnymi kątami, pas ten powinien być na przemian widoczny lub niedostrzegalny.

50 zł - na przedniej stronie umieszczona jest stylizowana litera K, która przy poruszaniu banknotem płynnie zmienia kolor z zielonego na niebieski.

100 zł – w tym banknocie, na przedniej jego stronie, umieszczona została rozeta, która przy poruszeniu banknotem zmienia kolor – ze złotego przechodząc płynnie w zielony.

200 zł – kolor tarczy herbowej z literą S na stronie przedniej banknotu płynnie przechodzi ze złotego w zielony, a na stronie odwrotnej w prawej części banknotu widoczny jest ornament roślinny wydrukowany farbą opalizującą w kolorze złotym.

500 zł – wraz ze zmianą kąta patrzenia na banknot szyszak husarski z prawej strony portretu króla zmienia płynnie barwę z zielonej na niebieską, a na stronie odwrotnej banknotu, pod nominałem 500 w prawym górnym rogu widoczny jest ornament roślinny wykonany złotą farbą opalizującą.

Dodatkowo, każdy z nominałów zawiera zabezpieczenie zwane „efektem kątowym”. Widać je w prawym, dolnym rogu przedniej strony wszystkich nominałów. Aby je zobaczyć, należy unieść banknot na wysokość wzroku i skierować go równolegle do podłoża (trzymać go w powietrzu płasko), a następnie obrócić nim o 90 stopni w prawo lub w lewo. W banknocie o nominale 10 i 20 zł, w zależności od kąta obserwacji, widać jasne lub ciemne cyfry oznaczające nominał. W banknocie 50 i 100 zł w zależności od kąta patrzenia zobaczymy koronę lub cyfry oznaczające nominał. W banknocie 500 zł, w miarę zmiany kąta patrzenia, z prawej strony portretu króla widać jasne lub ciemne cyfry oznaczające nominał. Z lewej strony, na tarczy herbowej widoczne są natomiast naprzemiennie ciemniejsze lub jaśniejsze pola pokrywającej ją szachownicy.

Jeżeli dysponujesz lupą, użyj jej do bliższego przyjrzenia się banknotowi. Na przedniej i odwrotnej stronie banknotu umieszczone są mikrodruki, czyli napisy wydrukowane bardzo małą, niemal niewidoczną gołym okiem czcionką. Lupę można skierować np. na prawy, górny róg banknotu, gdzie w obszarze wokół cyfry przedstawiającej nominał banknotu, można zaobserwować litery RP.

Lampka emitująca światło ultrafioletowe pomoże sprawdzić, czy dokument posiada dodatkowe elementy graficzne, widoczne tylko w świetle UV. Elementy świecące to m.in. kwadrat z wartością nominalną banknotu i numeracja umieszczona po prawej stronie portretu władcy.