Pierwsza produkcja, datowana na 2 stycznia 1971 r., obejmowała dziewięć nominałów (1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 500 i 1 tys. złotych). Kolejna, której pochodzenie ustalono na  2 stycznia 1977 r., objęła banknoty 200 i 2 tys. zł. Na tych o nominałach od 20 zł do 2 tys. zł widnieją wizerunki siedmiu polskich miast: Poznania, Gdańska, Katowic, Lublina, Krakowa, Warszawy i Gniezna.

 „Jest to seria unikalna prawdopodobnie na skalę europejską, (…) pierwszy raz pokazywana światu” - powiedział na piątkowej konferencji prezes PWPW S.A. Piotr Woyciechowski.  

Dodał, że kolekcja nie była znana nawet ekspertom i kolekcjonerom. „Druk był prowadzony w warunkach tajnych, przy absolutnym zachowaniu tajemnicy państwowej, dokumenty, które temu towarzyszyły też zostały opatrzone klauzulami o najwyższym stopniu tajności” - zaznaczył.

Przygotowana do emisji seria pieniędzy miała zastąpić obowiązujące w komunistycznej Polsce środki płatnicze. Po zniszczeniu PWPW produkcję przeniesiono by w inną lokalizację, prawdopodobnie do Częstochowy.

Jak zauważył prezes spółki, ujawnienie i odtajnienie tych banknotów po ponad 40 latach pokazuje ciekawy obraz nieodległej historii Polski, skłania też do refleksji nad planami władz PRL.

„Jest pewna hipoteza, którą należy uprawdopodobnić poprzez szczegółowe badania, że te pieniądze miały zostać wprowadzone do obiegu na obszarze okupowanym w ramach inwazji sił Układu Warszawskiego, gdzie Ludowe Wojsko Polskie miało zająć takie kraje jak Dania, Holandia i Północne Niemcy” – powiedział Woyciechowski.

Jak dodał, odtajnienie dokumentacji i umożliwienie zaprezentowania opinii publicznej tych banknotów nastąpiło dopiero pod koniec zeszłego roku,  25 lat od momentu transformacji. „Jest to dosyć nieprzyjemna sytuacja, w której niepodległa Polska chroni dobra państwa reżimu komunistycznego” – ocenił.

Wszystkie arkusze do produkcji banknotów po zakończeniu ekspozycji trafią do zbiorów historycznych PWPW S.A.

Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. jest jednoosobową spółką Skarbu Państwa o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa. Zajmuje się m.in. produkcją: banknotów, banderoli, znaczków, dowodów osobistych, paszportów oraz dokumentów dla cudzoziemców, a więc materiałów objętych szczególnymi procedurami wytwarzania.

Historia spółki sięga 1919 roku, kiedy dwa miesiące po odzyskaniu niepodległości podjęto decyzję o uruchomieniu Państwowych Zakładów Graficznych.
W ostatnim 25-leciu spółka, już jako Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, dynamicznie się rozwija, inwestuje w nowe produkty i rozpoczyna eksport. Obecnie jest jednym z najnowocześniejszych przedsiębiorstw branży security printing w Europie, znajdującym się na liście podmiotów Europejskiego Banku Centralnego uprawnionych do druku banknotów euro.
Jednym z kierunków polityki eksportowej spółki jest Ameryka Południowa, w efekcie banknoty polskiej produkcji trafiły do portfeli mieszkańców Gwatemali, Paragwaju czy Hondurasu. Ostatnim sukcesem PWPW jest wygrany przetarg na produkcję ponad miliona paszportów dla Republiki Armenii, o czym poinformowano w środę.

Źródło: PAP