| Zabezpieczenia banknotów | |
Aby mieć pewność co do prawdziwości banknotu, należy sprawdzić co najmniej kilka zabezpieczeń.
|
|
|
|
|
| Zabezpieczenia banknotów | |
Aby mieć pewność co do prawdziwości banknotu, należy sprawdzić co najmniej kilka zabezpieczeń.
Jedna z unikatowych technik dostępna jedynie producentom banknotów i ważnych dokumentów państwowych; elementy wykonane tą techniką są wyczuwalne dotykiem z uwagi na osiągany podczas druku efekt „wypukłości”. Staloryt widoczny jest m.in. w cyfrowej wartości nominału, oznaczeniu dla osób niewidomych (umieszczonym w lewym dolnym rogu banknotu), w portrecie, nazwie emitenta – NBP, jak również w mikrodrukach.
Obraz widoczny w świetle przechodzącym, uzyskiwany w trakcie formowania wstęgi papieru. Oglądając banknot pod światło można zobaczyć wizerunek władcy oraz cyfrowe oznaczenie nominału „100” (tzw. znak wodny w postaci filigranu).
Jedna z unikatowych technik dostępna jedynie producentom banknotów i ważnych dokumentów państwowych; elementy wykonane tą techniką są wyczuwalne dotykiem z uwagi na osiągany podczas druku efekt „wypukłości”. Staloryt widoczny jest m.in. w cyfrowej wartości nominału, oznaczeniu dla osób niewidomych (umieszczonym w lewym dolnym rogu banknotu), w portrecie, nazwie emitenta – NBP, jak również w mikrodrukach.
Element graficzny ukryty w rysunku, widoczny pod odpowiednim kątem padania światła. Z lewej strony portretu władcy widać słowne i cyfrowe oznaczenie nominału, a pomiędzy nimi skrót „NBP”. Jest to element optycznie zmienny.
Widoczny w świetle przechodzącym element zabezpieczający podłoże papierowe o różnych właściwościach fizykochemicznych, wprowadzany w czasie formowania się wstęgi papieru. Nitka ma postać pionowej, ciemnej linii. Zawiera dodatkowe zabezpieczenie w postaci mikrotekstu – oglądając banknot pod światło widać pionową, ciemną linię z cyfrowym oznaczeniem nominału „100” i skrótem „ZŁ”, widocznymi również w odbiciu lustrzanym.
Zminiaturyzowany tekst lub ciąg znaków, widoczny pod lupą umieszczony na przedniej i odwrotnej stronie banknotu. W prawym górnym rogu banknotu w obszarze wokół cyfry przedstawiającej nominał banknotu, można zaobserwować litery RP oraz napis RZECZPOSPOLITA POLSKA.
Obraz utworzony z dokładnie spasowanych elementów znajdujących się po obu stronach banknotu, obserwowany pod światło uzupełnia się tworząc pełny obraz – koronę w owalu. Nanoszony jest techniką offsetową.
Elementy graficzne wykonane tą farbą wykazują wyraźną zmianę barwy w zależności od kąta obserwacji – kolor rozety przechodzi ze złotego w zielony.
Element graficzny ukryty w rysunku, widoczny pod odpowiednim kątem padania światła. Z prawej strony portretu władcy widać koronę lub cyfry oznaczenia nominału „100”. Jest to element optycznie zmienny.
Jedna z unikatowych technik dostępna jedynie producentom banknotów i ważnych dokumentów państwowych; elementy wykonane tą techniką są wyczuwalne dotykiem z uwagi na osiągany podczas druku efekt „wypukłości”. Staloryt widoczny jest m.in. w cyfrowej wartości nominału, oznaczeniu dla osób niewidomych (umieszczonym w lewym dolnym rogu banknotu), w portrecie, nazwie emitenta – NBP, jak również w mikrodrukach.
Obraz utworzony z dokładnie spasowanych elementów znajdujących się po obu stronach banknotu, obserwowany pod światło uzupełnia się tworząc pełny obraz – koronę w owalu. Nanoszony jest techniką offsetową.
Zminiaturyzowany tekst lub ciąg znaków, widoczny pod lupą umieszczony na przedniej i odwrotnej stronie banknotu. Na dole i na górze banknotu w środkowej jego części można zaobserwować napis NARODOWY BANK POLSKI.
Emitentem polskich banknotów jest Narodowy Bank Polski. Ich produkcją zajmuje się Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Wszystkie banknoty, które pojawiły się w obiegu od połowy lat 70., zaprojektował Andrzej Heidrich.
Banknoty znajdujące się obecnie w obiegu pochodzą z serii „Władcy polscy”, która została wprowadzona w 1995 roku. W kwietniu 2014 r. banknoty zostały zmodernizowane, pojawiły się na nich nowe zabezpieczenia (wyjątek stanowi banknot 200 zł, którego zmodernizowana wersja została wprowadzona do obiegu w lutym 2016 roku). W lutym 2017 r. do obiegu wszedł natomiast całkowicie nowy banknot 500 zł. Stąd w obrocie gotówkowym funkcjonują zarówno banknoty zmodernizowane, jak również te starsze.
Aby mieć pewność co do prawdziwości banknotu, należy sprawdzić co najmniej kilka zabezpieczeń. Najlepiej zrobić to w czterech krokach:
UWAGA: wspomniane poniżej przykłady zabezpieczeń dotyczą zmodernizowanej serii banknotów.
Banknoty nie są idealnie płaskie. Do ich produkcji wykorzystywany jest druk stalorytniczy, który daje efekt wypukłości, wyczuwalny opuszkami palców. Staloryt stosowany jest m.in. w portrecie, godle, cyfrowej wartości nominału, oznaczeniu dla niewidomych (umieszczonym w lewym dolnym rogu banknotu) jak również nazwie emitenta – Narodowego Banku Polskiego.
W ten sposób można zauważyć znak wodny przedstawiający portret władcy oraz cyfrowe oznaczenie nominału (którego nie ma w banknotach niezmodernizowanych). To elementy, które powstają w czasie produkcji wstęgi papieru. Znak wodny jest rezultatem różnicy w gęstości masy papierniczej – nie jest zatem ani nadrukowany, ani wytłoczony.
W papierze znajduje się także nitka zabezpieczająca, którą można zauważyć patrząc na banknot pod światło. Nitka ta, gdy ją obserwujemy, ma postać pionowej, ciemnej linii, na której widoczne są cyfry oznaczające nominał oraz skrót „zł”.
W prawym, górnym rogu przedniej strony banknotu znajduje się niewielkie, owalne pole, na którym widać fragmenty rysunku. Na odwrotnej stronie banknotu, w tym samym miejscu znajduje się taki sam owal z innym fragmentem. Patrząc na banknot pod światło elementy graficzne widoczne na obu stronach uzupełniają się, tworząc idealnie spasowaną koronę. To zabezpieczenie nazywa się „recto-verso”.
10-20 zł - w banknotach o tych nominałach, na ich odwrotnej stronie, znajduje się opalizujący pas. W banknocie 10 zł ma on kolor turkusowy, a w banknocie 20 zł liliowy. Podczas analizy banknotu pod różnymi kątami, pas ten powinien być na przemian widoczny lub niedostrzegalny.
50 zł - na przedniej stronie umieszczona jest stylizowana litera K, która przy poruszaniu banknotem płynnie zmienia kolor z zielonego na niebieski.
100 zł – w tym banknocie, na przedniej jego stronie, umieszczona została rozeta, która przy poruszeniu banknotem zmienia kolor – ze złotego przechodząc płynnie w zielony.
200 zł – kolor tarczy herbowej z literą S na stronie przedniej banknotu płynnie przechodzi ze złotego w zielony, a na stronie odwrotnej w prawej części banknotu widoczny jest ornament roślinny wydrukowany farbą opalizującą w kolorze złotym.
500 zł – wraz ze zmianą kąta patrzenia na banknot szyszak husarski z prawej strony portretu króla zmienia płynnie barwę z zielonej na niebieską, a na stronie odwrotnej banknotu, pod nominałem 500 w prawym górnym rogu widoczny jest ornament roślinny wykonany złotą farbą opalizującą.
Dodatkowo, każdy z nominałów zawiera zabezpieczenie zwane „efektem kątowym”. Widać je w prawym, dolnym rogu przedniej strony wszystkich nominałów. Aby je zobaczyć, należy unieść banknot na wysokość wzroku i skierować go równolegle do podłoża (trzymać go w powietrzu płasko), a następnie obrócić nim o 90 stopni w prawo lub w lewo. W banknocie o nominale 10 i 20 zł, w zależności od kąta obserwacji, widać jasne lub ciemne cyfry oznaczające nominał. W banknocie 50 i 100 zł w zależności od kąta patrzenia zobaczymy koronę lub cyfry oznaczające nominał. W banknocie 500 zł, w miarę zmiany kąta patrzenia, z prawej strony portretu króla widać jasne lub ciemne cyfry oznaczające nominał. Z lewej strony, na tarczy herbowej widoczne są natomiast naprzemiennie ciemniejsze lub jaśniejsze pola pokrywającej ją szachownicy.
Jeżeli dysponujesz lupą, użyj jej do bliższego przyjrzenia się banknotowi. Na przedniej i odwrotnej stronie banknotu umieszczone są mikrodruki, czyli napisy wydrukowane bardzo małą, niemal niewidoczną gołym okiem czcionką. Lupę można skierować np. na prawy, górny róg banknotu, gdzie w obszarze wokół cyfry przedstawiającej nominał banknotu, można zaobserwować litery RP.
Lampka emitująca światło ultrafioletowe pomoże sprawdzić, czy dokument posiada dodatkowe elementy graficzne, widoczne tylko w świetle UV. Elementy świecące to m.in. kwadrat z wartością nominalną banknotu i numeracja umieszczona po prawej stronie portretu władcy.
Jeżeli nadal masz wątpliwości, czy posiadany banknot jest prawdziwy, możesz udać się do najbliższego banku i poprosić o sprawdzenie jego autentyczności.
Dodatkowe informacje o banknotach można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego.
|
|
|
|
|
|||||
