Cookies Close
Używamy cookies w celach funkcjonalnych, aby ułatwić użytkownikom korzystanie z witryny oraz w celu tworzenia anonimowych statystyk serwisu. Jeżeli nie blokujesz plików cookies, to zgadzasz się na ich używanie w pamięci urządzenia. Możesz samodzielnie zarządzać cookies zmieniając odpowiednio ustawienia Twojej przeglądarki.
Zmarł Renisław Kowalski ps. "Czerkies" - obrońca REDUTY PWPW
 (11-07-2017)

W dniu 11 lipca 2017 r., na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie, odbyły się uroczystości pogrzebowe śp. Renisława Kowalskiego, ps. Czerkies, uczestnika Powstania Warszawskiego.

Renisław Kowalski urodził się 15 września 1925 roku w Warszawie. Przed wybuchem II wojny światowej ukończył szkołę powszechną. W czasie wojny podjął naukę rzemiosła i pracował jako cholewkarz. Od 1943 roku działał w konspiracji w Armii Krajowej, pod pseudonimem „Czerkies”. Brał udział w wykonywaniu kar „wychowawczych” na kolaborantach.  Należał do 3. kompanii strzeleckiej (tzw. wolskiej) kpt. Stanisława Stefaniaka  ps. Stefan, wchodzącego podczas Powstania w skład Zgrupowania AK Leśnik.

W godzinie „W” początkowo jego uzbrojeniem były tylko granaty. Jego oddział Powstanie rozpoczął od mszy św. na ul Karolkowej w kościele pod wezwaniem Św. Klemensa, gdzie członkowie otrzymali rozgrzeszenie in articulo mortis.

Oddział walczył na Muranowie, na linii wzdłuż getta warszawskiego, do dworca Gdańskiego. Następnie Stare Miasto i gmach PWPW przy ul. Sanguszki, gdzie „Czerkies” ranny odłamkami w klatkę piersiową przebywał w szpitalu polowym pod opieką dr Hanny Petrynowskiej ps. Rana. Podczas ewakuacji Reduty PWPW zabrany ze szpitala przez brata Tadeusza ps. Smukły oraz dwie sanitariuszki, skąd kanałami przedostali się do Śródmieścia na ul. Warecką.

Po wyleczeniu ran kontynuował wraz z bratem walkę na Powiślu i Czerniakowie. Przed kapitulacją zamienił pistolet VIS na pistolet „belgijska szóstka” i pieniądze. Za uzyskane pieniądze kupili razem z bratem Tadeuszem jesionki, bo robiło się zimno. Pistolet ukrył w sali kinowo-teatralnej budynku YMKA.

Wychodzących z Warszawy żołnierzy AK pilnował Wehrmacht. Żołnierze Wehrmachtu nie dokonywali przeszukań w chwili wyjścia z Warszawy. Szli do niewoli całym oddziałem, po drodze pojedynczo uciekali z transportu. Bracia Tadeusz i Renisław skorzystali z okazji i również dość szybko po opuszczeniu Warszawy uciekli i ukryli się w kartoflisku. Uzyskali pomoc od rolnika w okolicy Grodziska.

W 1945 r. Renisław wrócił do pustej Warszawy po pistolet.  Wielokrotnie opowiadał, że szukał go w ciemnościach, sądząc z dotyku, że wszystko pokrywa pleśń – szybko przekonał się, że to szczury w olbrzymiej ilości. Po jakimś czasie zamienił pistolet na żywność. Przedostał się do rodziny do Płońska, a stamtąd trafił, z pewnym opóźnieniem, do LWP.  Służył w Poznaniu, ale odmówił bycia ordynansem i trafił w Bieszczady. Służył jako telegrafista w Sanoku. Po przejściu do cywila zaczął pracę jako drukarz, ukończył kursy mistrzowskie i w tym zawodzie pracował do emerytury. Pracował w drukarni RSW-Prasa na ul. Okopowej.

W 1949 roku ożenił się z Jadwigą Jakubowską. W 1949 roku urodził im się syn Tadeusz, a w 1954 roku córka Elżbieta. Miał czworo wnucząt i dziewięcioro prawnucząt.

Otrzymał odznaczenia:

  • Za Długoletnie Pożycie,
  • Krzyż Partyzancki,
  • Krzyż Zasługi Srebrny,
  • Krzyż Powstańczy,
  • Krzyż Armii Krajowej,
  • Medal 70 Rocznica Powstania Warszawskiego.

Zmarł 4 lipca 2017 r.

Renisław Kowalski został pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie w kwaterze 35E-3-1

Wyrazy głębokiego żalu i współczucia z powodu śmierci niezłomnego Żołnierza AK i Obrońcy Reduty PWPW składają Zarząd, Rada Nadzorcza i wszyscy pracownicy Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A.

Cześć Jego Pamięci!

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, na podstawie umowy nr UOD-DEM-1-385/001 z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, zawartej w dniu 10 grudnia 2013 r.
Komenda Stołeczna Policji, w partnerstwie z norweskim ID-Center oraz Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych S.A. prowadzi projekt “Dokumenty – bezpieczeństwo i kontrola, w tym kontrola taktyczna”.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, na podstawie umowy nr UOD-DEM-1-385/001 z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, zawartej w dniu 10 grudnia 2013 r.